In de westerse wereld wordt compassie gedefinieerd als bewogen worden door het lijden van de ander. Compassie leidt ons ertoe te verlangen en te handelen om het lijden van anderen te verminderen. De westerse wereld gaat ervanuit dat compassie een gevoel is dat je voor anderen voelt. Maar, kun je compassie hebben voor jezelf? Niet lang geleden begonnen psychologen over compassie voor jezelf te spreken: zelfcompassie. Zelfcompassie is gebaseerd op drie elementen: vriendelijkheid voor jezelf, erkennen dat de mens onvolmaakt is en een houding van acceptatie.
Zelfcompassie houdt in dat wij onszelf proberen te begrijpen en vriendelijkheid tonen voor onszelf in moeilijke tijden, in plaats van onszelf te veroordelen. Iemand met zelfcompassie probeert zichzelf niet te veroordelen wanneer hij/zij tekortschiet, maar deze persoon geeft steun aan zichzelf. Vriendelijk zijn voor anderen lijkt voor veel mensen vanzelfsprekend, terwijl vriendelijk zijn voor jezelf niet evident is. Mensen zijn vaak harder en gemener tegen zichzelf dan tegen anderen. Zelfs als problemen oorzaken hebben die buiten hun controle liggen, richten mensen zich op het oplossen van het probleem en op zelfkritiek. Zelfcompassie herinnert ons eraan dat we vriendelijk voor onszelf kunnen zijn als het leven niet verloopt zoals we hadden verwacht.
Deze houding erkent ook dat de mens onvolmaakt is en dat daarom falen iets is dat alle mensen kunnen ervaren. Vaak vergeten mensen dat anderen ook moeilijke tijden kunnen doormaken en zich zo geïsoleerd voelen met hun pijn. Ze geloven dat ze de enigen zijn met moeilijkheden, persoonlijke tekortkomingen en irrationele reacties. Pijn en falen worden gezien als abnormaliteiten. Met een gevoel van zelfcompassie kunnen mensen zich meer verbonden voelen met anderen. Zij realiseren zich namelijk dat uitdagingen in het leven en fouten maken onderdeel zijn van het mens zijn, en dat anderen gelijkaardige, of zelfs ergere, situaties doormaken.
Eén voorbeeld is een studie onder studenten waar de relatie tussen zelfcompassie en het ontvangen van niet-positieve feedback onderzocht werd. De studenten moesten 3 minuten over zichzelf praten. Ze werden gefilmd en er werd aan hen verteld dat een onbekende hen ging evalueren. De helft van de studenten krijgen niet-positieve feedback. De onderzoekers vonden dat degenen die meer zelfcompassie hadden, beter in staat waren om niet-positieve feedback te ontvangen. Hoe hoger de niveaus van zelfcompassie waren, hoe beter de studenten konden omgaan met niet-positieve feedback. Volgens de onderzoekers zou dit te wijten kunnen zijn aan het feit dat mensen met zelfcompassie gemakkelijker kunnen erkennen dat alle mensen wel eens worden afgewezen, in plaats van te geloven dat zij de enigen zijn die dit meemaken.
Zelfcompassie houdt ook in dat wij ons bewust kunnen zijn van pijnlijke gedachten en gevoelens in het hier en nu, zonder de intentie ze te beoordelen, te onderdrukken, te negeren of ons te identificeren met het gevoel. Heel wat mensen hebben de neiging om zich sterk te identificeren met hun gevoelens wanneer ze worden geconfronteerd met hun beperkingen als mens. Mensen hebben dan een tunnelvisie waarin ze enkel de negatieve aspecten van zichzelf kunnen zien en waarin andere, adequatere, gedachten en gevoelens haast geen plaats hebben. Zelfcompassie leert ons om een ruimere en flexibelere manier te denken zonder te veel verwachtingen over wat we zouden moeten ervaren.
Mensen zijn soms bang om zelfcompassie te tonen, omdat ze denken dat het een excuus is om geen verantwoordelijkheid te nemen of een slachtofferrol aan te nemen. Dit heeft echter niets te maken met zelfcompassie. Ten eerste, mensen met zelfcompassie kunnen zelfs meer verantwoordelijkheid op zich nemen en uiten. Deze personen kunnen hun mislukkingen beter beleven zonder ze te moeten ontkennen of negeren. Wanneer mislukkingen ontvangen worden met authentieke zelfcompassie, motiveert dit om acties te ondernemen om ongepast gedrag te veranderen en eventuele schade ongedaan te maken. Ten tweede, is zelfcompassie het tegenovergestelde van het slachtofferrol aannemen. Als mensen de slachtofferrol aannemen, wordt het eigen lijden overdreven en vergeten ze dat er anderen zijn die ook hetzelfde meemaken. Zelfcompassie daarentegen bevordert een cognitief proces dat het individu helpt om afstand te nemen van de eigen emoties en in staat stelt vriendelijk te zijn voor zichzelf en voor anderen.
Veel onderzoek geeft aan dat zelfcompassie gerelateerd is aan psychologisch welbevinden. Mensen met zelfcompassie tonen meestal hogere niveaus van geluk, optimisme, levenskwaliteit, emotionele intelligentie, motivatie voor verandering en interactie met anderen. Bovendien, wordt zelfcompassie geassocieerd met een lagere kans op psychische problemen zoals depressie en angst. Dit is niet vreemd, aangezien de manier waarop we onszelf behandelen erg relevant is voor onze geestelijke gezondheid.
Daarom is het belangrijk dat we onszelf in moeilijke situaties proberen te behandelen zoals de mensen van wie we houden. Dit kan het begin zijn van een gelukkiger en zinvoller leven.
Bibliografie
Leary, M. R., Tate, E. B., Adams, C. E., Batts A, A., & Hancock, J. (2007). Selfcompassion and reactions to unpleasant self-relevant events: The implications of treating onself kindly. Journal of Personality and Social Psychology, 92, 887–904. doi: 10.1037/0022-3514.92.5.887
Neff, K. D. (2003). Development and validation of a scale to measure selfcompassion. Self and Identity, 2, 223–250. doi: 10.1080/15298860390209035
Neff, K. D. (2003). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self and Identity, 2, 85–102. doi: 10.1080/15298860390129863