“Een van de belangrijkste dingen die je kunt zeggen over emoties is dat iedereen zegt te weten wat het zijn, totdat je vraagt om een definitie te geven.”
– Joseph LeDoux (1996)
We kunnen emoties definiëren als een innerlijke beleving die door veranderingen in onze externe of innerlijke wereld worden opgeroepen. Er zijn veel verschillende emoties, maar er zijn alleen maar 6 emoties die in elke cultuur en in elke persoon voorkomen. Deze basisemoties zijn: boosheid, angst, afschuw, verbazing, vreugde, verdriet. Als we naar deze emoties kijken is het opvallend dat er meer negatieve emoties zijn dan positieve emoties. Dit komt omdat negatieve emoties ons vaak helpen te overleven. Emoties laten ons snel informatie over onszelf en over onze situatie integreren. Als we bijvoorbeeld een leeuw in het wild zien, gaan we niet nadenken over onze gevoelens, maar we worden snel angstig. Deze angst brengt ons in actie. Tegenwoordig zijn we weinig in dit soort situaties. Toch werkt ons emotioneel systeem op dezelfde manier. Heb je ooit ervaren dat je in gesprek heel boos of angstig werd zonder de reden te weten? Dat is niet raar, onze emoties zijn sneller dan onze gedachten. Onze emoties bestaan om ons te vertellen: dit is belangrijk voor jou, let maar op.
Het ervaren van positieve emoties is fijn en geeft ons een goed gevoel. Maar voor veel mensen is het moeilijk om met negatieve emoties om te gaan. In grote lijnen zijn er 3 manieren om met negatieve emoties om te gaan:
1) Vermijding van negatieve emoties
In dit geval wil de persoon zijn negatieve emoties niet voelen. Sommige mensen voelen zich ongemakkelijk of zwak als ze negatieve emoties ervaren. Anderen denken dat negatieve emoties hen afleiden. Mensen die negatieve emoties vermijden kunnen een volkomen normale indruk maken. Hun probleem is echter dat ze niet tot de oorzaak komen van hun slechte gevoel. Dat maakt dat de problemen vaak blijven bestaan.
Voorbeeld:
Stel dat je ruzie hebt met een vriend. Als je jouw negatieve emoties vermijdt ga je waarschijnlijk proberen er niet meer over te praten en er niet aan te denken. Je kan je misschien minder slecht voelen met deze aanpak. Je weet echter niet wat jouw vriend nodig heeft en wat jij nodig hebt. Er is een grote kans dat je in de toekomst geconfronteerd gaat worden met hetzelfde conflict.
2) overspoeld raken door negatieve emoties
In dit geval richt iemand zich sterk op zijn/haar negatieve emoties. Ze willen vaak hun negatieve emoties onder controle hebben en daarom gaan ze er constant aan denken. Ze stoppen echter niet met denken aan hun emoties en raken zo in een vicieuze cirkel. Deze personen hebben vaak vragen zoals: “Waarom zag ik het niet aankomen?” “Waarom reageer ik altijd zo?” Of “Waarom kan ik niet goed omgaan met deze situatie?”.
Voorbeeld:
Stel dat je ruzie hebt met een vriend. Je kan constant denken aan de ruzie die jullie hebben gehad: wat jij fout hebt gedaan, wat hij fout heeft gedaan, waarom jij dat zei, waarom hij dat zei, hij had een gezichtsuitdrukking die je niet fijn vond…. Zoals je ziet, zit je vast in een gedachtegang die nooit beëindigd en die je je alleen maar slechter laat voelen.
3) Acceptatie van emoties
Voorbeeld:
Stel dat je ruzie hebt met een vriend. Acceptatie van jouw emoties betekent dat je niet vecht tegen de negatieve emoties die je op dit moment hebt. Je probeert naar deze emoties te kijken met nieuwsgierigheid en openheid. Vervolgens kan je over jouw emoties en de emoties van jouw vriend spreken.
Iedereen wordt, meestal dagelijks, geconfronteerd met negatieve emoties. Dit is een groot onderdeel van het mens zijn. Jouw kracht kan liggen in hoe jij omgaat met deze emoties. In therapie werken wij aan de 3e manier van omgaan met negatieve emoties: acceptatie. Acceptatie is vaak de eerste stap om onze problemen te verlichten en meer tevreden te zijn met onszelf en onze omgeving.